PRICKLY NARRA KAG SINGLE SAMPAGUITA, MATUOD NGA NATIONAL TREE KAG NATION...

PRICKLY NARRA KAG SINGLE SAMPAGUITA, MATUOD NGA NATIONAL TREE KAG NATIONAL FLOWER 

Nag-privilege speech si 4th District Board Member Domingo Oso, Jr. sa 50th Regular Session sang 14th Sangguniang Panlalawigan ng Iloilo nga may tigulo Philippines Plants Awareness Program.

Kahibalo ang tanan nga ang bulan sang Hunyo gindeklarar bilang Philippine Environment Month. Sadtong Hunyo 12, 2023 ginsaulog ang 125th anniversary sang Philippine Independence nga gina-highlight ang grandiyoso nga Flag Raising Ceremony sa Municipal Plaza sang maragtason nga banwa sang Santa Barbara, Iloilo.

Matuod nga kada tuig nagapokus kita sa sini nga mga selebrasyon nga gina-updan sang masinadyahon nga tema, mga tema nga nagapatungod sa aton kabalaka sa palibot kag gugma sa pungsod.

Umpisa naton nga natun-an ang esensya sang patriotismo sa buluthuan kon sa diin bugalon kita nga nagaamba sang aton National Anthem, samtang ginabatak ang aton National Flag. Napagkit sa aton tagipusoon nga ang aton National Hero amo si Dr. Jose P. Rizal, kon sa diin kada buluthuan may yara siya sang estatwa.

Sa malawig nga panahon, ginpapati kita nga ang ubiquitous Narra amo ang National Tree samtang ang mahamot nga Sampaguita amo ang National Flower nga wala sang anuman nga kwalipikasyon.

Lipod sa aton ihibalo nga may yara sang duha ka sahi sang Narra nga daw anggid gid sila. May yara sang prickly narra kag ang smooth narra. Sa diin bala diri ang aton national tree?

Pareho man ini sa bulak nga Sampaguita. May yara sang single sampaguita kag may yara sang double sampaguita. Diin ayhan diri ang aton national flower?

Madamo sa aton ang magasiling nga lunsay lamang narra kag sampaguita ang mga ini, gani angay nga kabigon sila nga mga national tree kag national flower. 

Nagasupak diri si Board Member Oso kag ginpahanumdom niya ang Executive Order No. 652 nga gin-isyu sang Governor-General sang Pilipinas nga si Frank Murphy nga napetsahan Pebrero 1, 1934 ukon 89-anyos na ang nakaligad.

Tion na nga ang ini nga henerasyon dapat maghimo sang tuhoy diri paagi sa paghingyo sa tagsa ka Filipino nga hibaluon nga ang aton national tree amo ang prickly narra kag ang aton national flower amo ang single sampaguita. Indi lamang ini rolyo sang Department of Education (DepEd) kag sang Department of Environment and Natural Resources (DENR), ukon sang Department of Interior and Local Government (DILG), kundi ini responsibilidad sang tanan nga pumuluyo, yara man sa gobyerno ukon sa pribado nga sektor. Katungdanan ini sang kada isa para sa pungsod kag sa palibot.

May inisyatibo ang Central Philippine University Alumni Association, Inc. (CPUAAI) kag Integrated Bar of the Philippines (Iloilo Chapter) kag Iloilo City Government nga nagtukod sang pilot nursery para lamang sa propagation sang prickly narra kag single sampaguita.

Ang probinsya sang Iloilo dapat maghimo man sang iya bahin sa pagpasiguro nga ang nursery sang probinsya naga-propagate man sang prickly narra kag single sampaguita kag agud mangin available ini sa masunod nga tuig nga tree planting. Magahimo sang koordinasyon sa CPU kag IBP kag sa Iloilo City Government agud masibu ang mga akto kag masiguro nga husto nga sahi ang matanum. Limitahan lang anay ang sakop sang una nga pagtanum kag kon supisyente na ang stock sini, mahimo na nga ipaambit sa mga katupad nga mga probinsya sa Western Visayas kag ginalauman nga sa bug-os nga kapuluan sang Pilipinas.

Madasig magtubo ang kahoy nga prickly narra. Mangin 'full bloom and bear pods' sa sulod sang lima tubtob 7 ka tuig. 

Suno sa imbentaryo sang CPU-IBP nga grupo, duha lang ka matured prickly narra ang nagatubo sa sulod sang Iloilo Capitol Grounds. Ang iban lunsay mga smooth narra. Sa random ratio, masiling nga may isa ka prickly narra sa kada 20 ka smooth narra nga nagatubo sa bug-os nga syudad kag probinsya sang Iloilo. Dapat matadlong ang ini nga indi balanse paagi sa pagganyat sa kada isa nga magtanum sang madamo nga prickly narra sa sulod sang masunod nga pito ka tuig, agud nga sa tuig 2031 mapabugal naton ang aton tingob nga paghimakas. Ang Abril 11, 2031 amo ang 130th anniversary sang pagtukod sang Iloilo Civil Government. Ini ang ideal target date para sa Provincial Government nga ikonsiderar kag i-redirect ang iya ginaduso umpisa karon.

Hangkat ini, indi lamang sa Sangguniang Panlalawigan, kundi sa tanan nga mga Ilonggo nga naga-amlig sa nature, trees kag environment. 

via Sanggunian In Action / FB

#iloilonews