PROBINSYA SANG ILOILO, NAGATIKANG SA HUSTO NGA DIREKSYON PAAGI SA I-PORE...

PROBINSYA SANG ILOILO, NAGATIKANG SA HUSTO NGA DIREKSYON PAAGI SA I-PORE ORDINANCE NGA GINDUSO NI BM DISTURA

Ginkalipay 4th District Board Member Rolando Distura nga ginhatagan sang daku nga igtalupangod ni Presidente Bongbong Marcos sa iya State of the Nation Address ang tuhoy sa renewable energy nga tuman ka lapit sa iya kag amo ang ginahimakasan sini kag gina-adbokasiya.

Suno kay Presidente Bongbong Marcos, "Renewable Energy is the Way Forward". 

Ginpabutyag sini nga may huyog ang presidente nga kompormehan ang 100 percent nga pagpanag-iya sang renewable energy corporation.

Ginsiling sini nga yara sa husto nga direksyon ang probinsya sang Iloilo bangud sa Iloilo Provincial Renewable Energy Plan (I-PREP) ni Governor Arthur Defensor, Jr. kag sang iya nga Iloilo Provincial Ordinance for Renewable Energy of 2022 (I-PORE 2022). 

Nahibaluan nga si Board Member Distura ang Principal Author kag Sponsor sang sining pinakauna nga Provincial Ordinance on Renewable Energy sa Pilipinas, kag paagi sini ginapabakod ang tindog sang Iloilo kag matalupangdan ang iya paghimakas para sa Renewable Energy kag Energy Efficiency.

Nalakip ini sa Executuve - Legislative Agenda ukon ELA sang probinsya kag napagkit gid ini diri.

Bangud sini, nahatagan sang igtalupangod ang Iloilo bangud sa iya plano, programa kag ordinansa tuhoy sa renewable energy kag tungod sini gin-imbitar si Distura nga mangin panelist sang UNDP-DOE Dreams Program kaupod kanday Energy Regulatory Commission (ERC) Commissioner Emmanuel Juaneza kag anay Undersecretary sang Department of Energy (DOE), Asec. Roderick Planta sang National Economic and Development Authority (NEDA), kag Professor Bjorn Santos sang Mariano Marcos State University (MMSU).

Ginsabat sini ang pamangkot kon ano ang mga hangkat sa pagplano kag pagdihon sang ordinansa. Nahibaluan nga may kapin sa 30 ka plano nga ginasumiter ang local government unit sa national government agencies kaangay sang budget plan, annual investment plan, disaster plan, health plan kag iban pa. Bangud sa Republic Act No. 9135 ukon ang Renewable Energy Act nga gina-mainstream na sa local governance nga bisan bag-o para sa aton apang ang probinsya sang Iloilo nagtinguha gid kag naka-takeoff.

Medyo naatrasar bangud sa pandemic ang pagduso sang ordinansa, ginapasalamatan sini ang executive department sa kapitolyo sa pagpanguna ni Governor Arthur Defensor, Jr. nga napasad ang I-PREP, ginsalu niya kag ginplastar ang ordinansa, ginbuligan sang iya kaupdanan sa 14th Sangguniang Panlalawigan sa pagpanguna ni Vice Governor Christine "Tingting" Garin.

Makita nga nagatimbanganay kag nagabinuligay ang executive kag legislative departments sang Iloilo ProvinciaL Government sa pagdihon sang plano kag pagpasar sang ordinansa nga pinakauna sa bug-os nga Pilipinas.

Sa karon, indi lamang sa renewable energy kundi yara naman sa energy efficiency kon sa diin nalakip na sa agenda kag na-refer na sa iya komitiba nga Committee on Infrastructure, kag sa duha pa ka komitiba ang ini nga Energy Code .

Iga-streamline sang Energy Code ang national kag local policy nga magaresulta sa episyente nga pag-usar sang enerhiya. 

Ginhalimbawa sini ang mga suga sa kapitolyo nga dapat mangin light-emitting diode ukon LED agud mahagan-hagan ang konsumo sang kuryente. Dapat may regular maintenance ang mga salakyan agud mangin episyente ang mga salakyan nga ginagamit.

Sa pihak nga bahin, nakita sang mga nagtambong sa forum sang UNDP-DOE nga pinakauna nga nakapasar sang ordinansa ang probinsya sang Iloilo kag seryoso gid ini sa renewable energy.

Nahibaluan nga may regular appropriation sa ordinansa nga may yara gid sang pondo. Kahibalo man ang tanan nga ang programa nga wala sang badyet kag wala sang imprimatur sang local chief executive kag sang officials, indi ini mahatagan sang katumanan. Diri makita kon ano gid ka seryoso ang probinsya.

Makita na ang bunga sang sini nga pagpaninguha ilabi na sa Iloilo Provincial Hospital sa Pototan, Iloilo nga may 75 kilowatt solar panel nga may average savings nga Php115,000 - Php130,000 kada bulan kag nagahatag sang wala untat nga suplay sang kuryente sa operating room, emergency room kag COVID laboratory.

May yara man sa ALEOSAN Hospital nga may 30 kilowatt peak hour nga project, kag sa sini nga tuig butangan man sang solar panel ang Ramon D. Duremdes District Hospital sa Dumangas, Iloilo, sa mga ospital sa Balasan kag sa Lambunao nga may masobra lima ka milyon ka pesos nga renewable energy projects. 

Nasaad sa ordinansa nga prayoridad nga butangan sang renewable energy ang mga ospital, sunod ang mga pasilidad sang Iloilo Provincial Government kag ang mga buluthuan.

Ginpabutyag ni Distura nga pagkatapos sang ginhiwat nga forum sang UNDP-DOE, nagpalab-ot sang patimaan ang iban nga mga local government unit nga maghingyo sang iya bulig para man sa ila igapasad nga ordinansa. Ginalakipan ini sang Lanao del Sur, ang Tapaz, Capiz, kag San Remigio, Antique.

May mga kompaniya sang renewable energy man nga intresado nga nagapakig-angot sa iya pagkatapos sang forum. 

Isa sa ginalantaw nga rason sang kadalag-an sang sini nga pagdihon sang ordinansa amo ang pagbinuligay sang mga Ilonggo. Yara ang akademiya nga nagbulig kag mga matag-as nga opisyal sa gobyerno.

Ginalauman sini nga mabatyagan ang impact sang ordinansa sa masunod nga tatlo tubtob lima ka tuig sa mga pumuluyo sang probinsya sang Iloilo.

Ginbungat man sini nga may mga kompaniya nga nagsugilanon sa iya pagkatapos sang forum nga naghatag sa iya sang ideya nga mahimo man butangan sang floating-type solar panel, ukon elevated lang gamay, ang mga punong. Bangud sa indi na balanse nga ekolohiya, ang mga tulabong ukon heron ang peste na karon sa mga punong. Ginaubos nila kaon ang mga semilya sang bangrus kon indi sila matabog sang bantay sa punong. Apektado man ang pagtubo sang lablab ukon lumot ukon algae nga amo ang natural nga pagkaon sang mga bangrus.

Bangud sini, ginalantaw sang iban nga indi na manami ang mag-punong ukon magbuhi sang bangrus. 

Kon may solar panel sa punong, magamit sang punong ang suplay sang kuryente para sa ila aerator pump kag ang sobra nga kuryente magamit sang komunidad ukon ibaligya sa electric cooperative.

Ginalantaw sini nga mangin impact ang foreign direct investment nga magapadulong diri sa Iloilo, mahatagan sang seguridad ang probinsya sa iya power requirement, kag basi may pilot projects nga maka-correlate sa epekto sa pagtuon sang mga estudyante kon yara sila nagaklase sa mabugnaw nga hulot kag madugangan ang ila academic performance. Ginalauman sini nga daku ang mahatag sini nga benepisyo sa mga Ilonggo kag sa bug-os nga pungsod.

via Sanggunian In Action / FB

#iloilonews