KAHIMTANGAN SANG CARABAO/BUFFALO SECTOR SA PROBINSYA SANG ILOILO, GINTALUPANGOD NI BOARD MEMBER PALABRICA
Gintalupangod ni 3rd District Board Member Matt Palabrica ang kahimtangan sang mga karabaw sa probinsya sang Iloilo paagi sa iya privilege speech nga may tigulo "CARABAO/BUFFALO SECTOR SITUATION IN THE PROVINCE OF ILOILO" sa ginhiwat nga 58th Regular Session sang 14th Sangguniang Panlalawigan ng Iloilo.
Sadtong February 7, 2023, naghatag sang Resolution of Commendation ang 14th SP kay Jose Robert Castromayor sang Brgy. Guinhulacan, Bingawan, Iloilo sa pagpangibabaw sa "Search for Top Performing Dairy Buffalo Farmer" sang Western Visayas sang Philippine Carabao Center - West Visayas State University - Calinog. Ini ang nagduso kay Board Member Palabrica nga magbiyahe padulong sa Bohol sadtong May 9-12, 2023 agud maghibalo kag obserbahan ang ila bantugon nga Carabao/Buffalo farming industry kag ang pag-usar sang ila dairy products.
Nasorpresa siya tungod tuman na ka wigit ang Probinsya sang Iloilo ikumparar sa Probinsya sang Bohol tuhoy sa development, sustainability kag pag-usar sang Carabao para sa panguma kag karne kag ang pag-usar sang Carabao Dairy products para sa feeding kag bilang palamugnan.
Nagtukod ang Philippine Carabao Center (PCC) sang talatapan sa West Visayas State University - Calinog Campus agud hanason kag tudluan ang mga mangunguma sa pagkonserbar, pagpamuad, kag pagduso sang karabaw bilang source sang milk, meat, draft, hide kag magdala sang mas maayo nga nutrisyon, mas mataas nga lebel sang kita kag mas maayo nga kahimtangan sang mga pamilya sa kaumhan.
Umpisa 2016 tubtob 2021, ang PCC naka-produce sang masobra 52,000 ka kilo sang gatas kag ang iya Calfdrop nga na-produce paagi sa Artificial Insemination yara sa kapin 3,000 ka ulo.
Ang populasyon sang karabaw sa probinsya lamang sang Iloilo naglab-ot sa masobra 92,000 ka ulo kag sa sina, kapin sa 15,000 ka ulo ang naihaw bilang source sang karne sadtong 2021. Sa malip-ot, kabus ang gatas nga available agud ipakonsumo sa aton kabataan apang madamo kita sang mga karabaw para sa pagpanguma kag para sa karne.
Dugang pa, ang Probinsya sang Iloilo may mabaskog nga kaantanan sa mga karabaw. May yara kita sang Pasungay Festival sa banwa sang San Joaquin. Isa ini ka away sang karabaw nga ginahiwat sa kada ikatatlo nga semana sang Enero bilang bahin sang sinadto nga tradisyon kag panublion. Wala sang iban nga carabao festivals, kaangay sa San Joaquin, nga ginahiwat sa Pilipinas. May yara man sang Livestock Auction Market sa banwa sang Leon, ang pinakadaku nga carabao/buffalo auction market sa Western Visayas.
Apang, masubo sini nga ginapaalinton nga bisan pa sang dagaya nga agricultural heritage, ang Probinsya sang Iloilo padayon nga nagasalig sa dairy products nga ginakwa sa gwa sang aton mga dolunan. Ang ini nga pagsalig indi lang makapahubas sa aton ekonomiya kundi ibulad pa kita sini sa signipikante nga mga risgo ilabi na sa food security kag sustainability.
Paminsara, 99.51% ukon 43,787,584.72 ka kilo sang 47 million ka kilo sang milk demand sang Probinsya sang Iloilo ang ginakwa sa gwa ukon gina-outsource. Gina-usar lamang naton ang 0.49% sang aton kaugalingon nga dairy products. Ano ang ginahimo naton sa nabilin nga 99.51% sang aton kaugalingon nga mga produkto?
Tuman ka importante ang karabaw sa panguma. Apang, sang nagliligad nga mga tuig, nakita naton ang pagnubo sang carabao farming activity sa aton probinsya nga nangin tunaan sang pag-us-os sang aton self-sufficiency sa dairy production.
Madamo ang epekto sang sini nga pagpabaya. Una gid diri ang economic drain tuga sang pagsalig sa imported dairy products. Imbis nga i-diretso ang resources pakadto sa local producers, naga-kontribwer kita sa pagtin-ad sang iban nga mga rehiyon ukon mga pungsod. Indi lamang ini nagasablag sa aton local economic growth kundi nagapadayon sang indi patas nga distribution of wealth.
Dugang pa, ang pagpabaya sa aton carabao farming may malain nga epekto sa aton rural communities. Ang mga lokal nga mangunguma nagapakigbahin sadto sa sini nga baligyaanay apang nakita nila nga nagahina ang mga higayon nga makakita sang tayuyon nga palamugnan. Tungod sini, madamo sa ila ang napilitan nga abandonaron ang carabao farming, nagapangita sang trabaho sa iban nga lugar, ukon nagakadto sa urban areas sa pagpangita sang mas maayo nga palamugnan. Ini nagadangat sa pag-iban sang aton agricultural workforce kag nagakontribwer sa nagasangkad nga rural-urban divide.
Agud masabat ang ini nga isyu, ginaduso sini ang multi-faceted approach.
Una, tuhoy sa unregulated nga pag-ihaw sang breedable kag nagabusong nga babaye nga karbaw, kinahanglanon sa breeding kag bilang milking animals, ang Probinsya dapat magpain sang pondo sa Save the Herd Program, ang programa nga nagabakal sa breedable kag nagabusong nga babaye nga karabaw. Mahimo ini paagi sa mga LGU kag iban pa nga mga ahensya;
Ika-duha, tuhoy sa low performance breeding via artificial insemination, dapat hanason kag dugangan ang kadamuon sang aktibo nga AI Technicians paagi sa mga LGU, Incentivising AI system kaangay sang paghatag sang cash incentives agud maduso sila. Sa sini, maga-function ang mga AI Center, ilabi na ang mga nahamtang sa Barotac Nuevo, Cabatuan, Miagao, Concepcion, Aleosan Area, Lambunao kag sa Pototan;
Ika-tatlo, tuhoy sa kulang sa ikasangkol sa Milk-Based Product development, dapat may access sa natungdan nga mga ahensya sa paghanas kag paghatag sang kapasidad sa mga focal persons ukon technicians sa product development, packaging, labeling kag quality control. Makabulig ini sa Supplemental Feeding Program nga yara nasaad sa RA 11037, Section 4 (c) ukon ang Masustansyang Pagkain Para Sa Batang Pilipino Act, paagi sa paghatag sang Milk/Dairy products, nga pagapamunuan sang DSWD kag/ukon LGU led initiatives;
Ika-apat, pagtukod sang Dairy Boxes, kaangay sa barotac Nuevo, sa lugar sakop sang Metro Iloilo agud magserbe bilang main distributing arm sang milk and dairy products;
Ika-lima, ang Cold Storage Facilities dapat tukuron sa lima ka congressional districts, kon posible, agud mapalawig ang shelf life sang dairy products;
Kag ang katapusan, maga-sponsor siya sang resolution para sa OPA agud maghiwat sang detalyado nga plano sa paglunsar ukon liwat nga paglunsar sang Provincial Dairy Development Program nga nagahingyo sang suporta ukon naga-tap sa expertise sang PCC kag sa pangkabug-usan, ang Department of Agriculture.
Indi naton pagtugutan nga ang pagpabaya sa carabao farming industry magapadayon. Katungdanan naton nga ibalik ang self-sufficiency sang Iloilo sa dairy production, pasanyugon ang aton food security, kag hatagan sang mas maayo nga livelihood opportunities para sa pumuluyo.
via Sanggunian In Action / FB
#iloilonews
Comments
Post a Comment